Multitasking(Time sharing) Systems

බහුක්‍රමලේකගත සමුහ පද්ධති මෙන්ම මෙවන් පද්ධති ද කාර්යය කිහිපයක් සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකයේ තබාගෙන වාදයෙන් වදයට මාරු වෙමින් ක්‍රියාත්මක කරයි.වාදයෙන් වදයට මාරුවීම ඉතා ශීග්‍රයෙන් සිදුවන නිසා භාවිතාකරුට සියලුම කාර්යය එකවර සිදුවන්නා සේ පෙනේ.මේ හේතුවෙන් මෙවන් පද්ධති වල භාවිතාකරුට කාර්යයන් නිමවන තුරුම බලා නොයිද කාර්යය අතර තුර ඒවායේ අතුර ඒවායේ අතුරු ප්‍රතිපල  දැනගැනීම අමතර දත්ත සැපයීම වැනි ක්‍රියාවලි සමග ගනුදෙනු කිරීමේ මන් සැලසේ.

පරිගණකයක් හරහා ගීතයකට සවන් දෙමින් ලිපියක් යතුරු ලියනය කරන අවස්තාවක් මිට කදිම නිදසුනකි.මෙහිදී ගීතය වාදනය කිරීමට අදාලව ක්‍රියාවලිය හා ලිපිය සැකසීමට අදාළ ක්‍රියාවලිය යන දෙකම මධ්‍යම සැකසුම් ඒකකය මගින් ඉතා ශිග්‍ර ලෙස මාරුවෙන් මාරුවට ක්‍රියාත්මක කරන නවුන් භාවිතාකරුට බාදා වකින් තොරව ගීතය රසවිදිමින් ලිපිය සැකසීමට ඉඩ සැලසේ..
මෙවන් පද්ධතිවල  සාමාන්‍යයෙන් යතුරු පුවරුව හා මුසිකය(Mouse) ආදාන උපකරණය ලෙසත් සංදර්ශකය ප්‍රතිදාන උපකරණ ලෙසත් භාවිතා වේ.
මේ ආකාරයේ පද්ධති දේ ආකාරයටම වඩා බොහෝ සංකීර්ණ වේ.භාවිතාකරුවන්ට දත්ත හා ක්‍රමලේකනය පහසුවෙන් හා කාර්යක්ෂම හැසිරවීමට ඉඩ ලබාදීමට ඉඩ ලබාදීම සදහා සජීවී ගොනු පද්ධතියක්(Online file sharing) අවශ්‍ය වේ.ගොනු පද්ධතිය මත රද පවතින්නේ දෘඩ තැටි පද්ධතියක් මත නිසා දෘඩ තැටි කළමනාකරණ පද්ධතියක අවශ්‍යතාව පැන නගී.
කාර්යය කිහිපයක් එකවර ක්‍රියාත්මක වන නිසා එම ක්‍රියාවලි අතර ක්‍රියාවලි සමමුහුර්තනය(Process Synchronization) අන්තර් ක්‍රියාවලි සන්නිවේදනය(Inter process communication) හා ක්‍රියාවලි ක්‍රියාවලි අතර අන්‍යෝන්යාගුලු වැටීම්(Deadlocks) මග හරිම යන ක්‍රියාකාරකම් ගැන ද මෙහෙයුම් පද්ධතිය සැලකිලිමත් විය යුතුය.
බොහෝවිට මෙවන් පද්ධතිවල භාවිතාකරුවන් එක අයෙකුට වඩා පද්ධතිය භාවිතාකිරීමේ පහසුව ලබා දේ.එම පහසුව සහිත පද්ධතිය බහු භාවිත((Multi-User) පද්ධති ලෙස හැදින වේ, පද්ධතියේ රදවාගෙන ඇති ගොනු වල හිමිකරුවන් විවිධ විය හැකි නිසා එක් එක් භාවිතාකරුට හැසිරවිය හැකි ගොනු මොනවාදැයි පාලනය කිරීමේ වගකීමද මෙහෙයුම් පද්ධතිය මත පැවරේ.

සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකයේ එකවර තබාගැනීමට නොහැකි තරම් විශාල කාර්යය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ මගක ලෙස මෙම පද්ධති අභෞතික මතකය(Virtual Memory) භාවිතා කරයි.(සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකයට භෞතික යන යෙදුමද භාවිතා කෙරේ) . අභෞතික මතකය යනු දෘඩ තැටිය මගින් ලැබෙන ද්විතික මතකයෙන්(Secondary storage) කොටසක් සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකය ලෙස යොදා ගැනීමට සකසා ගත් ක්‍රමවේදයකි.

අභෞතික මතකය ක්‍රියාවට නැගීමේදී මතක පිටු හුවමාරුව(Pagging) හා කාර්යය හුවමාරුව()Swapping) යන ක්‍රියාවලි දෙක අවශ්‍යය වේ.මතක පිටු හුවමාරුව යනු දැනට ක්‍රියාත්මක වන කාර්යයකට අවශ්‍ය සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකයේ රදවා ගෙන නැති දත්ත හෝ විදාන අභෞතික මතකයෙන් සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකය වෙත ගෙන ඒමේ ක්‍රියාවලියකි.කාර්ය හුවමාරුව යනු දැනට ක්‍රියාත්මක වන කාර්යයන් සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකයෙන් තාවකාලිකව ඉවත් කර වෙනත් කාර්යයන් සසම්භාවී ප්‍රවේශ මතකය වෙත ගෙන ඒමයි.

System Analysis & Design

පද්ධති විශ්ලේෂ්ණය හා නිර්මාණකරණදී විවිධාකාර ආකෘතීන්ගේ සහය ලබා ගන්න අතර ඒවා මෙම පියවර සනුදාය ඒවාටම අවේනික වූ ආකාරයකින් අනුගමනය කරයි.

මෙම ක්‍රියා පටිපාටිය සලකා එම ආකෘතින් විවිධාකාර නම් වලින් හදුන්වාදිය හැකියි.එවනි එක් ආකෘතියක් Waterfall development model නැතහොත් Sequential development model .මෙම ආකෘතියේ නම කියවන විට ඔබට එහි ක්‍රියා පටිපාටිය පිලිබදව පැහැදිලි අදහසක් ගොඩනැගෙන්නට ඇතැයි සිතමි.ඒ මන්දයත් ස්වාභාවධර්මයයාගේ අනගිතම නිපැයුම වන දිය ඇල්ල ඔබ සියලු දෙනා දැක ඇති හෙයිනි.ඉහල කදු මුදුනෙන් පටන් ගන්නා දිය කඩ කදු හෙළ අතරින් පහලට ක්රමානකුලව ගලා හැලේ.මෙලෙස දිය කඩ ගලා යන්නාක් මෙන් එක් පියවරක් සම්පුර්නයේනම් හමාර කිරීමෙන් අනතුරුව අනෙක් පියවරට පා තබමින් ක්‍රමානකුල මාර්ගයක මෙයද ගමන කරයි.මෙම ආකෘතියේ ඒ ඒ පියවර අනුගමනය කරන අකාරය පහත රුපයේ දක්වා ඇත.

ඒ අනුව ප්‍රථම පියවර වශයෙන් ගැටලුව හා එහි අවශ්‍යතා හොදින් අවබෝද කර ගනී.අනතුරුව එහි සැබෑ ස්වරුපය විශලේෂණය කිරීම අරඹ කරයි.මෙම පියවරය අවසානයේදී ලැබෙන විශ්ලේෂිත අවශ්‍යතා සමුදාය උපයෝගී කරගනිමින් පද්ධතියේ නිර්මාණ කටයුතු ආරම්භ කරයි .මෙම අදියර ආරම්භ කල පසු පද්ධතිය සබැ ලෙස ගොඩ නැගීම සදහා යොමු වේ.අනතුරුව ගොඩනැගුනු පද්ධතිය පරීක්ෂණ කටයුතු සදහා යොමු කරන අතර අවසානයේ නඩත්තු කටයුතු සිදු කරනු ලබයි.

WWW

World Wide Web හෙවත් විශ්ව ව්‍යාප්ත ජාලය යනු අන්තර්ජාලයේ ඇති තවත් එක සේවාවකි.එකිනෙකාට සම්බන්ධිත ලිපිගොනු ,චායාරුප හා වෙබ් පිටුවල එකතුවකි.එක ලිපි ගොනුවකට තවත් ලිපි ගොනුවක් සම්බන්ධ කිරීමට hyperlink නමින් හැදින්වෙන සම්බන්ධතා භාවිතා කරයි.

1980 වසරේ වන විට ටිම් බර්නර්ස් ලී (Tim Berners-Lee) නම් පරිගණක විශේෂඥයා විසින් එකිනෙකාට සම්බන්ධිත ලිපිගොනු සහිත දත්ත ගොනුවක් (Database) හා ඒවා හැසිර විය හැකි මුදුකාංගයක් නිපදවිය.1990 වසරේ දෙසැම්බර් මස වන විට ඔහු වෙබ් පිටු වලින් සම්බන්ධිත ජාලයකට අවශ්‍ය වන සියලුම අංග නිපදවා තිබුණි.එනම් එකිනෙකට සම්බන්ධ වෙබ් පිටු, එම වෙබ් පිටු පරිගණක ජාලයකට සම්බන්ධ කරන Server පරිගණක මෘදුකාංගය හා වෙබ් පිටු පරිගණක ජාලයක් ඔස්සේ ලබාගෙන නැරබිය හැකි වෙබ් පිරික්සුම් මෘදුකාංගය (Web Browser) ඔහු විසින් නිපදවා තිබුණි.පළමු වෙබ් පිරික්සුම් මෘදුකාංගයේ නම World Wide Web නමින් හැදින්විය.

පසුව World Wide Web යනුවෙන් ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කල අතර එය අන්තර්ජාලයේ ඔස්සේ දත්ත,ප්‍රවෘර්ති හා ලියකියවිලි හුවමාරු කර ගැනීම හා පරිගණක ලිපි ගොනු (Computer Files) අන්තර්ජාලය හරහා හුවමාරු කර ගැනීම එහි අරමුණ විය.1991 අගෝස්තු මස 6 වැනි දින මෙම ජාලය නොමිලේ භාවිත කල හැකි සේවාවක් නම් කිරීම නිසා එම දිනය එහි ආරම්භක දිනය ලෙස හැදින්වේ.ටිබි බ'රන්ර්ස් ලී විසින් නිර්මාණය කල මුල්ම වෙබ් පිටුව ලොව පළමු වෙබ් පිටුව වන අතර http://www.w3.org/History/19921103-hypertext/hypertext/WWW/TheProject.html යන වේබ් ලිපිනයේ මුල් පිටපතක් නැරබිය හැකිය.ලොව ප්‍රථම වෙබ් අඩවිය වූ CERN ආයතනයේ වේ අඩවිය www.info.cern.ch ලිපිනයේ අදත් නැරබිය හැකිය.විශ්ව ව්‍යාප්ත ජාලයේ උපතේ සිට සියලු විස්තර මෙම අඩවිය තුලින් ලබා ගත හැක.

World Wide Web යන්න කෙටි යෙදුමක් ලෙස WWW යනුවෙන් භාවිතා කලත් ,WWW යන්න උච්චාරණය දී World Wide Web යන්නට වඩා තුන ගුණයක් මාත්‍රා ඇත.එනම් කෙටි යෙදුම WWWඋච්චාරනය එහි මුල් යෙදුමට වඩා තුන් ගුණයක් අපහසුවිම හාස්‍යට කරුණකි.මෙම හේතුව නිසා ඇතමුන් 3W යනුවෙන් ද භාවිතා කරයි.

ටීම් බ'බර්නර්ස් ලි World Wide Web ව්‍යාපෘතිය අනතර්ජාලය සමග බද්ද කිරීමට ප්‍රදාන වශයෙන්ම දායක වූ පුද්ගලයාය.ඔහු විසින් රචනා කල Weaving the web නම් සුප්‍රසිද්ද ග්‍රන්ථයෙන් ඔහු අන්තර්ජාලය හා World Wide Web හි පවතී hypertext තාක්ෂනය එකිනෙකට ඇදීමේ ඇති වාසිය හුවා දක්වූ නමුත් කිසිදු වගකිය යුතු ආයතනයක් ඔහුගේ එම යෝජනාව භාර ගත්තේ නැත.පසුව ඔහු විසින් ම එම ව්‍යාපෘතිය ආරම්භ කල අතර ,ගෝලීය වශයෙන් තොරතුරු (වෙබ් පිටු ආදිය) හදුනා ගැනීමේ අනන්‍ය ක්‍රමයක් සහිත පද්ධතියක් නිර්මාණය කළේය.ඊට පෙර WWW ජාලයේ හා අන්තර්ජාලයේ තාක්ෂණික නොගැලපීම් කිහිපයක් විය.WWW ජාලය සදහා අවශ්‍ය වුයේ එක දිශාවකට පමණක් දත්ත යැවිය හැකි සම්බන්ධතාවයන් ය.මෙම ක්‍රමය අයිට්ට්හි කරුගේ අවසරයකින් තොරව තොරතුරු අනෙක් අයට ලබා ගත හැකි නිසා ආරක්‍ෂිත ක්‍රමයක් නොවිය.තවද එම ක්‍රමය වේබ් පිරික්සුම් () මෘදුකාංග නිපදවීමේදී ද ගැටළු ගෙන දුනි.යම සම්බන්දතාවයක් විසඳි වූ පසු දන ගැනීමේ හැකියාවක් ද නොමැති විය.විශ්ව ව්‍යාප්ත ජාලයට අයිතිකරුවෙකු නොමැති නිසා Server මෘදුකාංග සහ Client මෘදුකාංග (වෙබ් පිරිසුම් මෘදුකාංග) ස්වාදීනව ප්‍රවර්දනයට හැකි විය.

අතීතයේ පවතී ප්‍රසිද්ධ වෙබ් පිරික්සුම් මෘදුකාංගයක් වූ Viola WWW නම් වූ මෘදුකාංගය HyperCard තාක්ෂනය මත පදනම් විය.නමුත් එය අකුරු පමණක් දර්ශනය කරවන මෘදුකාන්ගයක් විය.1993 වසරේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජාතික අධිපරිගනික යෙදුම් පිළිබද වූ මධ්‍යස්ථානය (National center for SuperComputing Applications) විසින් Mosaic නම් වෙබ් පිරික්සුම් මෘදුකාංගය නිපදවුවත් එය එතරම් ජනප්‍රිය වුයේ නැත.එය බොහෝ අන්තර්ජාලය හා බද්ද කිරීමේ දී එම මෘදුකාංගය භාවිත කල නොහැකි විය.

විශ්ව ව්‍යාප්ත ජාලයේ දී ප්‍රධාන සම්මතයන් තුනක් භාවිතා වේ.

URI (uniform Resource identifier) මෙය ජාලය තුල ඇති මුලාශ්‍ර ඇති ස්ථාන හදුනා ගැනීම සදහා අනන්‍ය ලිපිනයන් වන අතර එක් එක් වෙබ් පිටු සදහා වෙන වූ වෙනස් ලිපිනයන් ඇත.
HTTP (Hypertext transfer protocol) ජාලය භාවිත කරන්නා සතුව ඇති වෙබ් පිරික්සුම් මෘදුකාංගය හා ඔහු නරබන වෙබ් පිටුව ඇති Server පරිගණකය අතර සනිවෙදන කටයුතු කරන සම්මතය වේ.
HTML (Hypertext Markup Language) වෙබ් පිටු නිර්මාණය කිරීමේදී මෙම HTMLනම් වූ භාෂාවේ ඇති සම්මතයන්ට අනුව නිර්මාණය කරයි.එම වෙබ් පිටුව නරබන වෙබ් පිරික්සුම් මෘදුකාංගය එම සමතයන්ට අනුව හැඩතල ,වගු,අකුරු,වර්ණ හා චායාරුප ප්‍රදර්ශනය කරයි.

1993 අප්‍රේල් මස 30 වැනි දින CERN ආයතනය නිවේදනයක් අගින් විශ්ව ව්‍යාප්ත ජාලය ඕනෑම අයෙකුට නොමිලේ සම්බන්ධ විය හැකි බව ප්‍රකාශ කළේය.මේ සමගම එහි ව්‍යාප්තිය ද වේගවත් විය.1994 වසරේ පළමු අන්තර්ජාතික වෙබ් සමුළුව පැවත් වූ අතර එහිදී වෙබ් ජාලය නොමිලේ භාවිතා කිරීම පිළිබද අවසරය සම්මත කල අතර ඉන්පසු සැම වසරකට වරක්ම මෙම සමලුව පැවැත් වේ.

Yahoo Search Engine.

 ඔබට අවශ්‍ය වෙබ් පිටුවක් වඩාත් ඉක්මනින් සහ පහසුවෙන් සොයා ගත හැකි මග කුමක්ද?ඒ සදහා සෙවුම් යන්ත්‍රයක (Search Engine ) පිහිට පැතීමට ඔබට සිදු වනු ඇත.ජනප්‍රියතාවෙන් ඉහල තලයේ වැජබෙන සෙවුම් යන්ත්‍ර 2 ක් ලොව පවතියි.ඒ යාහූ සහ ගුගල් යන සෙවුම් යන්ත්‍ර 2යි.

1994 වසරේ ජනවාරි මස ඩේවිඩ් ෆිලෝ (David Filo)හා ජෙරී යැන්(Jerry yang) යන විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් දෙදෙනා විසින් බිහිකළ යාහු සෙවුම් යන්ත්‍රය අද වන විට අන්තර්ජාලයේ වැඩියෙන්ම භාවිතා වන වෙබ් පිටුව බවට පත්ව ඇත.2005 ඔක්තෝබර් මස දී එහි දෛනික නැරබිම් ගණන බිලියන 3.4 ක් විය.යාහු හි ඉමහත් සාර්ථකත්වයට හේතුව එමගින් සපයනු ලබන උසස් ඊ-තැපැල් සේවාව (E-mail) හා යාහු මැසෙන්ජර් (yahoo Messenger) ප්‍රමුඛ අනෙකුත් විද්‍යුත් සේවාවන් ප්‍රමාණයයි.

යාහු යන නම බිහිවීම සම්බන්දයෙන් විවිධ මත පවතී.නමුත් එහි නිර්මාපකරුවන් පවසන්නේ එය සුප්‍රසිද්ධ “ගලිවර්ගේ චාරිකා” වෘතයන්ගෙන් උපුටා ගත්තක් බවයි.එම නම මගින් හැගෙන සරල සතුට දනවන එහෙත් කාර්යක්ෂම හැගීමට ඔවුන් ප්‍රිය කරන බව ෆිලෝ හා යැන් පවසයි.යාහු හි ජනප්‍රියතාවය ඉහල යත්ම එමගින් සපයනු ලබන සේවාවන්හි පරාසය ද ඉහල ගොස් ඇත.කලින් පැවසු ලෙසම යාහු හි සාර්ථකත්වයට මුලිකම සාධකයද එයයි.වෙබ් පිටු පදනම් වූ ඊ-තැපැල් සේවාව ඉක්මන් පණිවුඩ යැවීම සදහා මෙන්ම හිත මිතුරන් සමග කතාබහේ යේදීමට වෙන වූ යාහු මැසෙන්ජර් ඇති ජනප්‍රිය යාහු කණ්ඩායම් (Yahoo Groups) අන්තර්ජාල ක්‍රීඩා,උණුසුම් පුවත් ,අන්තර්ජාල වෙලදාම් සහ අන්තර්ජාල වෙන්දේසි යනාදී වශයෙන් අනෙක විද සේවාවන් යාහු මගින් සපයයි.

මෙවැනි බොහෝ සේවාවන් යාහු මගින් අත්පත් කරගත් ඒවා වේ.කලින් වෙනත් සමාගම් මගින් පවත්වා ගෙන යනු ලැබූ නොයෙකුත් සේවාවන් යාහු මගින් මිලට ගෙන එක්තැන් කොට යාහු නම යටතේ ඉදිරිපත් කිරීම බොහෝ විට සිදු වේ.මෙයට එම සේවාවන්හි මුල් පාරිබෝගිකයන් අකමැත්ත පල කල ද එම සේවාවන්හි ජනප්‍රියත්වය හා සිත ඇදගන්නා සුළු බව මගින් විශාල කාර්යක් ඉටු කරයි.

එසේම යාහු හා අන්තර්ජාල ක්ෂේත්‍රයේ දැවැන්තයන් අතර පවතින සබදතාවයන්ද බොහෝය.එමගින් එය ග්‍රාහකයින්ට අධිවෙගී කාර්යක්‍ෂම සේවාවන් සැපයීමට යාහු සමාගමට හැකි වී ඇත.ඊට අමතරව අන්තර්ජාලයේ ජනප්‍රියම ඊ-බේ (E-Bay) වෙන්දේසි සමාගම සමග ද යාහු සමාගම එකගතාවයක් ඇති කර ගැනීමට උත්සහ කර ඇති බවට වාර්ථා වේ.වසර 2000 සිට මේ දක්වා වූ කාලය තුල ලොව පැවති සෙවුම් යන්ත්‍ර ගණනාවක්ම යාහු මගින් මිලට ගන්න ලදී.එනිසාම වසර 2004 දී ගුගල් සමාගම සමග පැවති එකගතාවය අවසන් කර තමන්ගේම සෙවුම් පද්ධතියක් බිහිකිරමට යාහු සමාගම සමත් විය.

Linux

Linux යනු Unix නම් පරිගණක පද්ධතියට සමාන ලක්ෂණ ඇති මෙහෙයුම් පද්ධතියකි.එමෙන්ම නිදහස් හා විවෘත මුර්දුකාංගයට ලොව ඇති හොදම උදාහරනයකි.Microsoft Windows ,Mac OS X වැනි මෙහෙයුම් පද්දති මෙන් නොව ඕනෑම අයෙකුට එය වෙනස් කිරීමට හා නොමිලේ බෙදාහැරීමට හැකි අවසරය සමගින් එහි පරිගණක වැඩසටහන් කේතය ද සමගින් ලබා ගත හැක.

ආරම්භයේදී පුද්ගල පරිගණක පද්ධති කෙරෙහි වැඩි අවදානයක් යොමු කලද පසුව ලොව ප්‍රසිද්ධ පරිගණක සමාගම් වන IBM,Sun Microsystem,Hewlett Packard,Novel Inc වැනි සමාගම් වල නිපැයුම් වලට අනුගත වීමත් සමග Server ලෙසින් භාවිතා වන පරිගණක වලට වඩාත්ම ගැළපෙන මෙහෙයුම් පද්ධති ලෙස වඩාත් ජනප්‍රිය වන්නට පටන් ගත්තේය.අද ලොව අන්තර්ජාල Seervers පවත්වාගෙන යන ප්‍රධානතම සංවිධාන 10 න් 8 කම Linux මෙහෙයුම් පද්ධතිය භාවිතා කරයි.අනෙකුත් මෙහෙයුම් පද්ධති මෙන් Linux විවිධ පරිගණක පද්ධති වලට ගැළපෙන සංස්කරණ ලෙස එලි දක්වා ඇත.සුපිරි පරිගණකයේ සිට ජංගම දුරකථනය දක්වා පරිගණක පද්ධතියක භූමිකාව Linux අත්පත් කරගනිමින් සිටීයි.

Linux ඉතිහාසයෙන් ...

          1991 වසරේ ලිනුස් ටෝවල්ඩ්ස් () හෙල්සින්කි විශ්වවිද්‍යාලයේ ශික්ෂයෙකුව සිටියදී Minix නමින් හැදින වූ Unix ආකාරයේ මෙහෙයුම් පද්ධතියක් භාවිතා කල අතර , එහි නිර්මාපකයා වූ Andrew Tanenbaum එය වෙනත් අයෙකු විසින් වැඩිදියුණු කිරීමට අකමැත්ත පල කල නිසා ලිනුස් විසින් විකල්ප මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමට පටන් ගත්තේය.පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධතියක මුලිකම තැනුම් ඒකකය වන Kernal නමින් හදුන්වන වැඩසටහන ඔහු නිර්මාණය කළේය. “Free” සහ “Freak” යන වචන දෙකට “Unix” හි X අකුර ද ඈදා ගෙන “Freak” යනුවෙන් එය නම් කළේය.පසුව එම Freak Kernal එක භාවිතා කර තැනු මෙහෙයුම් පද්ධතියට “Linux ” යන නම යොදන ලදී.බොහෝ දෙනා මෙය ලිනක්ස් යනුවෙන් ශබ්ධ කලද එහි නියම ශබ්ධය ලිනුක්ස් වන බව ඔහු විසින්ම ඔහුගේ වචනයෙන්ම ලියා ඇති පහත වාක්‍යයෙන් සනාථ වේ.

“ ’It’ is pronounced with a short [ee] sound:compare print ,minimal etc.’Nux’ is also short ,non-diphthong ,like in put {ipa/?/} it’s partly due to minix : linux was just my working name for the thing ,and as I wrote it to replace minix on my system,the result is what it is…..linus’ minix became linux ” -Linus Torvalds

මුල් අවධියේ Linux ක්‍රියාත්මක වීමට Minix සහිත පරිගණකයක් අවශ්‍ය වූ නමුත් පසුව එය තනිවම ක්‍රියා කල  හැකි ස්වාදීන මෙහෙයුම් පද්ධතියක් බවට පත වුයේ LILO(Linux Loader) වැනි boot loader වැඩසටහනක් නිර්මාණය වීමත් සමගය.ලිනුස් ටොවල්ඩ්ස් සහ අනෙකුත් Linux Kernal ප්‍රවර්ධකයන් GNU(Gnus Not Unix) ව්‍යාපෘතියේ අංග ද ඇතුලත් කරමින් Linux සම්පුර්ණ විවුර්ත හා නිදහස් මෙහෙයුම් පද්ධතියක් වශයෙන් වැඩිදියුණු කෙරේ.අද වන විට ලිනුස් ටෝවල්ඩ්ස් Linux Kernal වැඩිදියුණු කිරීම කරගෙන යන අතර එය GNU ව්‍යාපෘතියේන් බැහැරව සිදු වේ.අනෙකුත් සමාගම් Linux මෙහෙයුම් පද්ධතියට අවශ්‍ය අනෙකුත් මුර්දුකංග නිපද වීම කර ගෙන යයි.

ආරම්භයේ සිටම Linux server පරිගණ සදහා බහුල වශයෙන් භාවිතා කරන ලදී.නමුත් එය ඉතා වියදම් අවම මෙන්ම බොහෝ කාර්යයන් සදහා යොදා ගත හැකි මෙහෙයුම් පද්ධතියක් ලෙස දැන් ලොව ජනප්‍රිය වෙමින් පවතියි.Symbian OS,Windows CE Palm OS වැනි මෙහෙයුම් පද්ධති සමග ඉතා හොද තරගාහක් දෙමින්ජංගම දුරකතනවල භාවිතා කල හැකි මෙහෙයුම් පද්ධතියක් ලෙස Linux පත් වී ඇත.

බහුකාර්යය සංස්කරණ ලෙස එළිදක්වා ඇති Linux නිපැයුම සමග X Window System ,වැනි රූපයම අතුරු මුහුණත් ඇති KDE,GNOME පද්ධති මෙන්ම කාර්යාල භාවිතයට අවශ්‍ය මෘදුකාංගයේ සිට පරිගණක භාෂා Compiler දක්වා වූ මෘදුකාංග ඇතුලත්ය.C,C++,C#,JavPerl,Pythan වැනි භාෂා සදහා වූ Compiler GNU ව්‍යාපෘතිය යටතේ නිපදවා ඇති අතර ,Intel pathscale,Portland Group වැනි සමාගම් විසින් නිපදවූ Compilers ද Linux සමග භාවිතා කල හැකිය.තවද වදන් සැකසුම් මෘදුකාංග විද්‍යාත්මක අධ්‍යානයන් සදහා වැදගත් වන මෘදුකාංග කට්ටලයක් ද ඇතුලත් වේ.

Linux හි අභ්‍යන්තර කේතයන් වෙනස් කිරීමට‍ ඇති හැකියාව නිසා එය භාවිතා කරන්නන් වෙනත් මෙහෙයුම් පද්ධති භාවිත් කරන්නන්ට වඩා තාක්ෂණික අංශයට නැබුරුවක් දක්වන පිරිසක් බව ලොව පිළිගැනීමක් ඇත.මේ නිසාම Microsoft Windows මෙන් Linux භාවිත කරන්නට පහසු නොවන බවට ද මසවිල්ලක් ඇතැම් පුද්ගලයින් නගයි.

වැඩි විස්තර --->History of Linux